Bà ngoại tôi sinh ra hai người con gái, là mẹ tôi và dì. Trong những năm đầu kết thúc chiến tranh và xây dựng đất nước, vì hoàn cảnh mà mẹ tôi học đến lớp chín. Chỉ có dì học đến Đại học, và dì chọn ngành Sư Phạm. Sau này, dì ra trường đi dạy, và hai chị em tôi lần lượt ra đời, dì trở thành thần tượng của hai chị em tôi. Hai chị em tôi lớn lên với tuổi thơ trong những năm đầu tiên của thế kỷ hai mươi mốt, thuở đó bánh kẹo đối với con nít là niềm hạnh phúc lớn lao!
Một trong những niềm vui to lớn của hai chị em tôi trong kì nghỉ hè, là khi nghe tin mẹ nói rằng dì sắp đi tham quan với trường của dì. Hẳn lúc dì và dượng về, luôn ghé nhà tôi kể biết bao nhiêu cảnh đẹp và cho biết bao món ăn ngon đặc sản mỗi dịp hè dì dượng tham quan.
Một trong những “đống quà tuổi thơ” như những chiếc kẹp tóc, vòng đeo tay bằng đá, khuyên tai, dây chuyền, nhẫn,… là quà lưu niệm của chúng tôi thì còn có mắm, trái cây, bánh kẹo để hai chị em tôi ăn tươi. Một trong những thứ quà trong “đống quà tuổi thơ” mà tôi thấy ‘hịn’ (xịn) nhất là kẹo mè xửng Huế. Và bởi vì lần đầu tiên tôi ăn mè xửng Huế, nên sau những lần ăn khác thì chắc chắn tôi sẽ nhận ra mè xửng giả và thật khác biệt như thế nào.
Tôi chưa đến Huế, nhưng tôi biết về Huế qua mỗi mùa hè. Đó là những kỳ nghỉ hè bên dì với những cảnh đẹp sông Hương, của mùa nước lũ, của bát cơm hến, bánh bột lọc, của cả những câu chuyện tình và những món ăn hấp dẫn. Thời tuổi thơ của tôi, đã từng rất cố gắng cả ba mùa Thu, Đông, Xuân để đến Hạ như thế, như thế.
Thật khó để biết những hình ảnh, cảnh đẹp, hay là những món ăn ngon như thời đại bây giờ. Giờ đây thì thật dễ dàng, tôi muốn tìm hình ảnh sông Hương, hay là món kẹo mè xửng, chỉ cần vào google tìm hiểu.
Tôi thích ăn kẹo mè xửng, bởi vì nó mang một phần hương vị mùa hạ trong tôi, cũng là vì nó mang hương vị đặc trưng của Huế. Và chỉ cần một cái nhấp chuột, tôi sẽ có ngay thông tin về kẹo mè xửng.
“Kẹo mè xửng là loại kẹo ngọt dẻo được làm từ mạch nha pha trộn lẫn với dầu phụng (dầu từ đậu phụng), có mè bao phủ xung quanh kẹo, được cắt từ miếng vuông nhỏ (bao giấy bóng nhỏ gói trong hộp). Kẹo mè xửng có nguồn gốc từ Triều Châu, Trung Quốc và đã theo chân người Tiều di tỏa khắp châu Á. Ở Huế, kẹo mè xửng là một trong những đặc sản mà người Tiều mang theo khi họ đến định cư tại khu vực Gia Hội vào thế kỷ 19, nay trở thành biểu tượng văn hóa của Cố đô Huế”
Giờ đây khi tôi đã có gia đình riêng, mỗi khi có bạn biếu kẹo mè xửng Huế, lòng tôi lại nôn nao món ăn mùa hạ thuở nào.
Tên tác giả: Võ Thị Mến
