ẤM DẠ CHÉN ĐẬU HŨ GÁNH

Đông ẩm ương chút lạnh se sẽ làm Huế thêm phần u tịch. Tôi nhớ gần chục năm về trước, trên vài cung đường nhỏ gần Đại học Sư phạm thường vang lên tiếng rao “Ai đậu hũ” trong những chiều nhạt nắng. O bán hàng đội nón lá, địu đôi quang gánh trên vai, lắc lư bước dưới cái hối hả vừa đủ của nhịp mưu sinh xứ Thần Kinh, luồn lách vào từng ngõ hẻm.

Lu đất màu nâu đựng đậu hũ non được O bọc trong xốp và mấy lớp vải dày giữ nhiệt, đặt tại cái chõng tre phía trước của quang gánh, còn phía sau là thúng chén đất nung cỡ nhỏ, mấy cái thìa inox, lọ đường cùng hũ nước gừng sệt pha sẵn.

Ảnh: Sưu tầm

Ngày ấy, một chén đậu hũ non thường chỉ tầm 2 – 5 ngàn. Bọn trẻ trong xóm cứ nghe tiếng rao chiều là lại gọi với theo, mang sẵn cái ghế nhựa nhỏ. O bán hàng thủng thẳng ngừng lại, từ từ khom lưng đặt gánh xuống mảnh đất trống trước sân nhà ai đó. Mở nắp lu, hơi nóng từ đậu hũ non bốc lên. Đậu mềm mịn trắng ngà, có vài vết xước ngang chứng tỏ O đã bán cho vài người trước đó. O hỏi ý từng đứa, rồi dùng cái muôi dẹt gạt từng mảng đậu hũ vào bát cho tới khi đầy, chan nước đường gừng lên trên, ai ăn ngọt có thể xin thêm mấy muỗng đường vàng từ mía có sẵn trong hũ nhựa phía sau quang gánh.

Đậu hũ trắng ngần, thơm béo vừa phải. Nước gừng pha đường mía ngọt thanh, vừa ấm họng cho tiết đông về vừa giúp đậu hũ ngon miệng hơn. Ăn đậu hũ non cái quan trọng là không khuấy nát. Phải để từng mảng lớn như vậy, vừa dễ múc bằng thìa vừa giữ đúng cái vị đậu nành ngập đường gừng cay cay ngọt ngọt. Vài bọn trong nhóm lỡ tay khuấy nhỏ, O bán hàng cũng vui vẻ dẹt ngang một muôi mới cho vào chén mà chẳng lấy thêm tiền.

Ảnh: Sưu tầm

Bọn nhỏ ngồi quây quanh lu đậu hũ còn bốc hơi nóng, xì xụp ăn chén đậu non ngọt ngào vị dân dã, ấm tới dạ, mà nhớ cả đời. Lắm khi mưa rơi lất phất, mọi người kéo nhau vào trú dưới mái hiên nhà ai đó trong nhóm, một tay múc đậu hũ ăn, một tay nghịch ngợm sờ thành lu đựng đậu hũ cho ấm. O bán hàng che kĩ lu đậu bằng nắp giữ nhiệt kiểu tròn như mấy trản đựng ấm trà ngày xưa, kéo nón xuống sau ót, ngó màn mưa rồi lâu lâu lại cất tiếng rao. Mãi tới tận sau này, khi đã đi qua nhiều nơi, ăn thêm nhiều món, nhưng cái nóng ấm ngọt ngào từ gánh đậu hũ vẫn là điểm lưu giữ kí ức chẳng cách nào thay thế của tôi.

Ảnh: Sưu tầm

Còn gì bằng khi vừa hít hà so vai trong cái se lạnh xứ Huế, vừa xì xụp húp chén đậu hũ non nóng hôi hổi mới ra lò, rồi ngồi chuyện trò cùng O về bao điều ngày trước.

Tên tác giả: Nguyễn Trần Thanh Trúc