Làng Mỹ Lợi là tên gọi riêng của xã Vinh Mỹ, huyện Phú Lộc, cách trung tâm thành phố Huế khoảng 50km về phía đông nam, nằm trên vùng ven đầm phá Tam Giang – Cầu Hai.
Nhắc đến Mỹ Lợi, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến vùng đất đặc biệt với giọng nói “lơ lớ’’ hay gọi vui là ‘’xứ Quảng trong lòng đất Huế’’. Nơi có di tích lịch sử cấp Quốc gia – bằng chứng lịch sử chứng minh chủ quyền quần đảo Hoàng Sa. Hơn nữa với địa thế mặt nhìn sông nước đầm phá, lưng tựa biển khơi như hai câu ca dao ở đầu bài mà những món ăn ở đây vô cùng đặc biệt và hấp dẫn, điển hình là món thịt kho ruốc.
Cảm giác bồi hồi nhớ về quê nội và ngoại khi nghĩ về món ăn này, ở đây người Mỹ Lợi không dùng đường thắng lên để làm màu cho bắt mắt vì họ dùng loại ruốc đặc biệt được làm ra trên quê hương của mình, nó rất thơm và đặc biệt.
Ngày xưa món thịt kho ruốc chỉ có trong các dịp giỗ, chạp hay Tết, nhưng ngày nay điều kiện sống đã tốt hơn nên món ăn này được người Mỹ Lợi sử dụng trong bữa ăn hàng ngày mỗi khi đông về.
Cuối tuần vừa rồi tôi về thăm quê, điều đầu tiên là tôi chạy ù ra chợ Mỹ Lợi mua thịt ba chỉ tươi, thẩu ruốc cho mệ kịp nấu bữa trưa. Thịt sau khi rửa sạch thì cắt từng miếng nhỏ bằng ngón tay, sau đó ướp cùng với ruốc, đường, ít gia vị nêm, củ ném trong 15 phút rồi xào cho thịt săn lại và dậy mùi thơm, tiếp đến cho nước vào và giữ vừa lửa đến khi nước còn lấp xấp là được.
Ngồi canh nồi thịt kho cho mệ mà nước mắt tôi chợt rưng rưng vì bao kỉ niệm của tuổi thơi ùa về. Ngày đó vùng quê tôi còn nghèo khó nên bọn con nít chúng tôi rất háo hức mỗi khi có dịp giỗ, chạp để được ăn thịt, đặc biệt là món thịt kho ruốc đặc sản này. Đang suy nghĩ vu vơ thì tôi chợt nhớ ra là đã quên điều gì đó quan trọng lắm! Đó là món dưa chuối hoặc rau đắng ăn kèm.
Đấy! Lại thêm một điều đặc biệt nữa của vùng đất này. Ngày xưa nhà nào cũng trồng chuối thành ra họ tận dụng những thứ có sẵn để làm thức ăn nên món dưa chuối được xem là món hấp dẫn lại vô cùng thanh đạm. Ngoài ra rau đắng cũng là một lựa chọn không kém khi ăn cùng với thịt kho ruốc, rau đắng vị tuy đắng nhưng dư vị của nó lại ngọt ngào như những vất vả lầm than nhưng luôn lạc quan yêu đời của người Mỹ Lợi bao đời nay.
Món thịt kho ruốc khi ăn, mùi thơm của ruốc và ném hòa quyện vào nhau, ta sẽ cảm nhận được vị mặn mòi của biển cả, một chút ngọt ngào của con nước đầm phá. Miếng thịt mềm mà thơm lừng hương vị của tình thân khi quay quần bên bếp lửa ấm cúng ngày đông.
Con nhớ nhà!
Tên tác giả: Trần Thị Lành