Hôm nay tiết trời Huế trở nên se lạnh bởi Huế đang vào mùa thu và hơi lạnh sau cơn bão Noru. Cả đêm tôi lo lắng bởi mái nhà mình bị dột, tôi tự hỏi liệu cơn bão có cuốn trôi mọi thứ của người dân nơi đây đi không. Và đến trưa nay khi cơn bão đã bớt cơn thịnh nộ, phố phường bắt đầu nhộn nhịp người qua, nhìn xung quanh chỉ có lá cây rụng mà các bác lao công chưa kịp quét đi thì mọi thứ vẫn bình yên.
Mứt gừng xứ Huế có vị cay cay ấm nồng. Theo chia sẻ của người làm mứt lâu năm ở Phường Kim Long: mứt gừng làm ra phải có màu vàng ươm, mùi vị thơm dịu và vì củ gừng được lấy từ cầu Tuần, xã Thủy Bằng, thành phố Huế. Gừng ở đây được trồng trên vùng đất đồi pha sỏi ở ngã ba Tuần, nơi hai nhánh tả và hữu sông Hương gặp nhau. Để ra mẻ mứt gừng ngon phụ thuộc vào nhiều công đoạn. Khâu đầu tiên là cạo sạch vỏ, rửa sạch, đưa vào bào, bào xong đưa ra xả cho đến khi nước trong, rồi đưa vào luộc, sau đó xả tiếp cho thật sạch, rồi đưa vào rim. Khâu nào cũng quan trọng nhưng quan trọng nhất là 2 khâu luộc và rim. Nếu đứng rim mà sơ ý là mứt cháy, khê là xem như bỏ.
Trước đây tôi mới chỉ biết mứt gừng Kim Long nhưng sau nhiều lần đi cùng bạn Thổ địa Huế tôi biết thêm mứt gừng Hà Cảng – Ngôi làng chủ nhân cây Ngô Đồng Mắt Biếc. Mứt gừng của Làng Hà Cảng có vị cay nồng đặc trưng bởi củ gừng được trồng tại vùng cao A Lưới của Huế, toàn bộ các công đoạn đều được làm thủ công và nơi đây công việc này đặc biệt ưu tiên người già có hoàn cảnh khó khăn. Mứt gừng xứ Huế được làm từ 2 nguyên liệu chính là gừng và đường, không sử dụng bất kỳ chất phụ gia nào. Ngày Tết, trên bàn thờ gia tiên của người Huế dù giàu hay nghèo đều không thể thiếu món mứt gừng.
Năm ngoái khi chuẩn bị Tết Nguyên Đán tôi đã nhờ bạn Thổ địa Huế gửi cho tôi mấy cân mứt gừng để tiếp khách. Ai đến cũng phải ăn một miếng rồi xuýt xoa cay quá, nhưng sau sự cay đó ta lại cảm nhận sự ấm nóng của cơ thể chống chọi mùa đông giá rét. Sau Tết dịch covid lại bùng lên, hàng ngày ở Công ty chị em chúng tôi ai cũng pha trà gừng uống để giữ ấm cơ thể và làm ấm họng.
Với tôi “Mứt gừng xứ Huế” không chỉ là món quà vào dịp tết và nó còn gắn bó với chúng tôi trong những ngày dịch covid bùng phát, uống ấm trà gừng cũng làm tinh thần bớt lo lắng và cơ thể luôn được giữ ấm. Và theo thói quen trong nhà tôi lúc nào cũng có gói mứt gừng đôi khi để ăn chơi, đôi khi ho hắng một chút ta ngậm ngay miếng mứt gừng cũng làm cổ họng dễ chịu trở lại. Và bạn có cảm nhận về mứt gừng xứ Huế giống như tôi không?
Tên tác giả: Trần Thị Loan Phượng